Ecotherapie: Een meervoudig begrip met weerhaakjes en een belofte

In de opleiding Toegepaste Ecopsychologie, Ecotuner, wordt van de deelnemers gevraagd om integratie-opdrachten van de voorgelegde leerstof uit te werken.

Hierbij delen we met alle graagte een doordachte persoonlijke beschouwing van Griet Bouwen (www.zinspeling.be) (*) als reactie op de integratie-vraag: Wat is voor jou ecotherapie, hoe kijk je er naar, welke visie zul je je eigen maken, enzovoorts, …

Ecotherapie:
Een meervoudig begrip met weerhaakjes en een belofte

Griet Bouwen

Als lerende in de opleiding toegepaste ecopsychologie (www.earthwise.education) verdiep ik me in het faciliteren van wederkerige relaties tussen mens en natuur. Een begrip dat hier regelmatig weerkeert is ‘ecotherapie’. Naast een oprechte nieuwsgierigheid naar de betekenis die de ecopsychologische gemeenschap geeft aan deze term, stimuleerde het woord ook mijn taalzintuig. Ik probeer in onderstaande tekst beide facetten van deze vraag te vatten.

In een eerste deel proef en overweeg ik als taalgevoelig lerende het woord ‘ecotherapie’. Het woord is samengesteld uit twee begrippen die een variatie aan betekenissen inhouden: etymologische én maatschappelijke. Bij de eerste kijken we naar de oorsprong van woorden, bij de tweede naar dominante betekenissen die mensen er vandaag aan toeschrijven. Ik doe een poging om mij – met het oog op mijn toekomstige praktijk – te Lees meer

(4) Overweldigend en simpel. De Koraalwaaier mee op fietsreis naar Marokko.

I do not know whether it is possible to love the planet or not, but I do know we can love the places we see, smell and experience. (David Orr)

Ik ben nog steeds in Spanje. Ter hoogte van Valencia. Ik heb me vooral geconcentreerd op de vierde belevingslaag, de zintuigen. Het wordt allemaal een beetje moeilijker en uitdagender. De natuur voelt niet langer aan als een decor, maar eerder als een gelijkwaardig wezen. Bewust worden van al mijn zintuigen is iets dat ik nog nooit eerder heb gedaan. Meestal houdt het op bij luisteren naar vogels en insecten en ben ik niet alert voor de reactie van mijn lichaam hierop. Ik moet dus terug naar de basis, het primitieve zoeken in mezelf.

Het kan nogal overweldigend zijn. Door De Koraalwaaier leerde ik dat we enorm veel zintuigen hebben, meer dan de gewone vijf! Of het zijn eerder gewaarwordingen, zoals Ann ze noemt. Met dit inzicht werd ik me bewust van élk gevoel. Ik merk nu meer hoe mijn oren spitsen telkens wanneer ik een hond hoor. Hoe mijn hartritme daardoor instant een onaangename snelheid bereikt. Gevolgd door een droge keel en een kwellend gevoel vanaf mijn borstkas tot het … Lees meer

(3) De Koraalwaaier mee per fiets naar Marokko

Spanje. Er zijn dagen dat ik bijna 80 kilometer fiets op drukke banen vol auto’s en gigantische vrachtwagens. Het kan enorm stresserend en uitputtend zijn en is iets dat ik meestal probeer te vermijden. Het lawaai, de geur, de droge smaak in mijn mond van de uitlaatgassen en de constante alertheid eisen een serieuze tol. Ze zorgen voor een leeg gevoel op het einde van mijn dag.

Derde belevingslaag: schoonheid

We kunnen de wereld afreizen op zoek naar schoonheid, maar we moeten haar in ons dragen om haar te kunnen vinden. (Ralph Waldo Emerson)

Deze week startte ik met fietsen in de vroege ochtend, nog voordat het licht was. Na anderhalf uur moest ik een serieuze berg op vol auto’s en was dus niet al te veel met de omgeving daarbuiten bezig. Tot ik eventjes achterom keek. Het was prachtig. De gouden gloed van de opkomende zon scheen op een klein bos net naast de drukke baan. Normaal zou het me misschien niet eens opgevallen zijn maar het contrast tegenover de rest van het landschap was te groot om het niet te zien. Een gevoel van dankbaarheid en euforie vulde mijn lichaam en er verscheen snel een brede lach op … Lees meer

De Koraalwaaier mee op fietsreis naar Marokko (2)

Hoewel ik als fietsende reiziger geregeld omringd word door unieke landschappen, merk ik dat ik vaak niet op de hoogte ben van hoe deze natuur tot zijn uiting is gekomen. Soms is dat ook niet nodig. Ik lig met gesloten ogen te genieten in het gras, luisterend naar snel voorbijvliegende insecten, tsjilpende vogels en krakende takken, allemaal hun leven aan het leiden en gewoon aan het zijn. Het is al bijna alsof ik het een vanzelfsprekendheid vind dat we hier met zijn allen bestaan, maar soms vraag ik me toch af, waar ga jij naartoe? Waar is deze libelle naar op zoek? Waarom zijn de kraaien zo wild vandaag en waar komt deze kikker plots vandaan?

Tweede belevingslaag: Natuurkennis

“In every walk in nature one receives more then he seeks” – (John Muir, geciteerd door Ann Sterckx in het Handboek Natuurcoaching).

Zo komen we na welzijn bij de belevingslaag Natuurkennis uit De Koraalwaaier.

Het is me al een aantal keer voorgevallen dat ik me op een mooie plek bevind en dat ik plots een informatiebord zie staan met alles wat er te weten valt over dat landschap. Na het lezen sta ik dan in een soort awe te staren … Lees meer

De Koraalwaaier mee op fietsreis naar Marokko (1)

Als auteur van Instagram ‘Zinzoekers’ ben ik vertrokken op reis. Je kunt me blijven volgen via Instagram, en mijn grotere verhalen vind je terug in de blogsectie bij EarthWise Education. Mijn doel bestaat er uit om jullie mee te nemen in mijn natuurervaringen, waarbij ik me laat inspireren door het Handboek Natuurcoaching van Ann Sterckx. Ik ga als het ware de Koraalwaaier toepassen om mijn eigen natuurverbinding te verdiepen en te onderzoeken wat dit met me doet. Af en toe refereer ik ook naar Goddelijk Wild (Ann Sterckx en Rudy Vandamme) en naar het boek Zinzoekers (Rudy Vandamme). Deze drie boeken inspireren mij in mijn leven heel erg.

Oké, hier gaan we … duik je mee in mijn natuurervaringen?

Eerste belevingslaag: Welzijn

“In natuurcoaching eren we de natuur die ons welzijn brengt.” – (Handboek Natuurcoaching, Ann Sterckx).

Het wordt ons maar al te vaak verteld dat de natuur gezond is voor lichaam en geest. Toch slagen we er niet allemaal in om vaak de natuur in te gaan. Hieronder vertel ik graag de positieve veranderingen die ik de afgelopen week heb mogen ervaren terwijl ik omgeven was door groen, en tot welke inzichten ik ben gekomen dankzij de eerste belevingslaag … Lees meer

In verbinding met de natuur, komt je vrije kind tot leven

Richard Louv heeft het in zijn boek ‘Het laatste kind in het bos’, over het Nature Deficit Disorder. Met deze term verwijst hij naar de vele kinderen die vandaag de dag hun verbinding met de natuur niet meer kunnen vieren en hierdoor gedragsproblemen vertonen. Hij spreekt hier expliciet over ‘vervreemding van de natuurlijke wereld’. Kinderen zijn gekluisterd aan televisie of worden opgeslorpt door talloze, zinloze spelletjes en schermpjes. Richard Louv doet hiermee, uit zorg voor onze samenleving, onze toekomstige generaties en zorg voor de aarde, welke onlosmakelijk verbonden zijn, een oproep om je kind opnieuw in bomen te laten kruipen, met insecten te laten spelen, te laten sluipen in het hoge gras, en vooral ook kampen te laten bouwen. Uit een onderzoek van milieupsychologe Dr. Susan Clayton bleek dat een veelheid van de respondenten die in de Natuursector werken, als kind ook kampen bouwden.

Dit brengt me bij Kian, mijn negenjarig zoontje. Telkens weer zie ik een gelukkige Kian wanneer we het drukke (soms stinkende) Gent verlaten om onze natuurplek op te zoeken. Het eerste wat hij doet bij aankomst is ‘zijn bosje’ bezoeken, waar hij helemaal zijn wereldje bouwt. Zelf getimmerd, met gerecycleerd en natuurlijk materiaal. En … Lees meer

Natuur is overal – als je het maar ziet

Regelmatig krijg ik de vraag bij lezingen of tijdens de opleiding Natuurcoaching: ‘Wat doe je als je in de stad werkt en woont; je natuurcoaching in de stad wil doen? Kan dat wel?’ Met deze vraag wordt er verondersteld dat we natuurcoaching enkel doen daar waar het wat wilder is. Vroeger dacht ik ook zo. Vandaag niet meer … Nu antwoord ik zoals Emma Marris: ‘Natuur is overal, als je het maar ziet’. Het komt er dus op aan om ook de kleine stukjes natuur, hoe klein ook, te eren.

Wat is natuur voor jou? Beslaat natuur enkel die weidse wildere zo goed als onbereikbare plekken? Of kun je in je stad ook verborgen natuurplekjes vinden? Ik woon in Gent en daar zoek ik de Blaarmeersen op, waar men tegenwoordig hele delen laat verwilderen. Of een woekerende klimop die een vervallen huis heeft veroverd kan ook heel inspirerend zijn. Een verlaten stuk grond dat verwilderd is naast een huis kan ook heel fijn zijn. Het is trouwens ook niet zo dat je altijd wilde plekken nodig hebt om aan natuurcoaching te doen. Soms kan in een charmant parkje waar je cliënt zich veilig en geborgen kan voelen, en diep geraakt … Lees meer