Vorige week raasde een dodelijke en onvergetelijke storm over Rio de Janeiro die verschillende mensen het leven heeft gekost. Tientallen huizen zijn verwoest en hele bossen zijn gewoon weggeveegd. Momenteel woon ik in een huisje helemaal vanboven in Rocinha, de grootste (en gezelligste) favela in Zuid-Amerika. Het is een beruchte plek waar reeds een aantal films over zijn gemaakt en die regelmatig in het nieuws komt na een doordeweekse schietpartij. Hoewel deze plek als een hoge risicozone wordt beschouwd door de bekende drugsbendes, was het vorige week moeder natuur die de aandacht trok.

Toen ik angstig zat te wachten wanneer mijn ramen zouden breken door de hevige wind, en al het water probeerde weg te krijgen uit mijn kamer, was er onderaan de favela een waterval van afval naar beneden aan het stromen. Auto’s werden meegesleurd en stukken van de wegen braken af. Afval wordt hier gewoon in de ‘goot’ gegooid tot het uiteindelijk haar weg naar de zee vindt, wat niet lang duurt aangezien het strand hier net voor de deur is. Aangezien de locals er doorgaans geen last van hebben, wordt er verder niet al te veel over nagedacht. Deze storm heeft dat veranderd. De dag na de storm wandelde ik naar beneden en zag dat de hele weg bedekt was met afval en stukken bomen. Ik denk dat het één van de weinige keren was dat de mensen direct geconfronteerd werden met hun eigen afval, want meestal is de regel hier: ‘out of sight, out of mind’. Het was een complete ravage, alles wat kapot kon gaan was destructief verwoest. Ik was bedroefd om dit hele tafereel te zien maar ook hoopvol door de samenwerking van de community.

Ik liep verder en keek naar het bos naast de weg, alleen kon ik dit bos geen bos meer noemen. Er was geen enkele boom die nog rechtop stond. Wanneer een huis verwoest wordt, is er altijd een manier om dit te restaureren, een verwoestte boom wekt andere gevoelens in me op. Het voelt direct dramatischer en intenser aan, alsof er geen weg terug is. Een boom kan er al honderden jaren staan, een hele geschiedenis hebben meegemaakt, een trouwe bron zijn voor het leven rondom en plots, weg. Misschien is het omdat we grote bomen als iets onverwoestbaar zien, een trotsheid die eeuwenlang meegaat, iets waar we op rekenen. Zoiets gigantisch zien neervallen is pijnlijk aangezien we ervan uitgaan dat dit niet zou gebeuren.

Er heerste een vreemde sfeer na de storm, alsof de drugsbendes plots geen zegje meer hadden, alsof de aarde even wou meedelen wie er juist de baas was, en alsof het ‘werk’ van de bendes geen belangrijke waarde meer had na zo’n zware gebeurtenis. Hopelijk schudt het mensen wakker en zullen ze hun afval niet meer overal laten rondslingeren. Er wordt gezegd dat het milieu geen prioriteit is voor arme mensen, maar misschien was dit de enige manier om te tonen dat het wel degelijk een prioriteit is voor hen, voor iedereen, en vooral voor de aarde zelf.

14/02/2019 Instagram Zinzoekers in Brazilië. (foto’s Rafael Gomes)